Zakendoen in China

Het land China biedt nog steeds volop kansen. De handel tussen Nederland en China is de afgelopen jaren fors gestegen. China staat momenteel op de vierde plaats qua landen van waaruit Nederland importeert en op de elfde plaats qua export. Nederland importeert fabricaten, machines en kleding uit China. Ook de uitvoer naar China is de laatste jaren fors gestegen.

Arbeidsmarkt in China

Hoewel de inkomens in China jaarlijks stijgen en de productiekosten voor buitenlandse ondernemers hiermee ook stijgen, rijst de vraag of China hierdoor (in de toekomst) nog wel een aantrekkelijk land is om goederen te laten produceren? Doordat de productie in China zich verplaatst van steden als Beijing, Shanghai en Guangzhou naar andere regio’s die economisch nog ver achter lopen, is China dus nog steeds aantrekkelijk. Wel dient u goed uit te zoeken welke gebieden in China nog economisch aantrekkelijk zijn.

Kwaliteit van de producten

Vanwege stijgende loonkosten en sociale lasten door politiek ingrijpen, wordt veel flexibiliteit vereist van Chinese ondernemers en buitenlandse ondernemers. Ook pensioenen worden inmiddels betaald, waardoor de loonkosten alleen al zo'n 20 procent stijgen. Een gunstig aspect is dat de kwaliteit van de arbeid en de productiviteit evenredig stijgen met de toename van de kosten. Zakendoen met de Chinezen wordt gemakkelijker: de meeste managers spreken inmiddels redelijk goed Engels. Ook lagere echalons zijn beter opgeleid en beginnen Engels te spreken.

De wholly foreign owned enterprise (WFOE)

Een regelmatig voorkomend verschijnsel is dat ondernemingen die veel importeren en zelfs produceren in China een zogenaamde Wholly Foreign Owned Enterprise (WFOE) oprichten. Dit is een volle Chinese dochter van een bijvoorbeeld Nederlands moederbedrijf. Kenmerken zijn dat de WFOE volledig met buitenlands kapitaal is opgericht, onder buitenlandse controle valt en geen Chinees eigendom kent. Er is geen bemoeienis van Chinese partners. Merken en intellectueel eigendom vallen onder het internationaal recht. De WFOE wordt belast volgens de lokale wetgeving. Dit maakt het tot een populaire ondernemingsvorm voor veel buitenlandse ondernemers die in China willen produceren en vervolgens vanuit China willen exporteren.

Chinese handelspartner

Het vinden van een professionele en betrouwbare Chinese partner voor productie en distributie is niet eenvoudig. Om zakelijke en persoonlijke teleurstellingen te voorkomen, is het verstandig om u goed te verdiepen in organisaties en bijvoorbeeld B2B-websites:

• BenCham, The Benelux Chamber of Commerce in China
• Alibaba, adressen per sector
• AsiaNet, ingedeeld naar sectoren
• Made-in-China.com, ingedeeld naar sectoren en producenten

Contracten

De drie bekendste contractvormen in China zijn:

• het koopcontract
• de distributieovereenkomst
• de agentuurovereenkomst

Een contract vermeldt minimaal: gegevens over de contractanten, onderwerp, kwantiteit, kwaliteit, prijs of vergoeding, tijd, plaats en methode van prestatie, aansprakelijkheid, contractbreuk en geschillenbeslechting. Een mondelinge overeenkomst is rechtsgeldig, maar probeer altijd een schriftelijke ondertekende bevestiging te krijgen. Dit vanwege de bewijslast en ook omdat bepaalde voorwaarden alleen schriftelijk kunnen worden overeengekomen.

Cultuur van het zakendoen

Zakendoen in China vraagt om een compleet andere aanpak dan u in Nederland gewend bent. Even snel spijkers met koppen slaan, werkt absoluut niet. Succesvol ondernemen in China betekent in de regel dat u veel tijd en energie moet steken in het opbouwen en onderhouden van een goede, vriendschappelijke verstandhouding met de zakenrelatie. Verdiep u dus vooraf goed in het land en de cultuur, taal en manieren. Toon respect, neem de tijd en wees geduldig.

Visitekaartjes

Het uitwisselen van visitekaartjes is een belangrijk onderdeel van het zakendoen. Zorg ervoor dat uw kaartje zowel in het Engels als in het Mandarijn is opgesteld. Ontvang en geef visitekaartjes altijd met twee handen. Dit is een teken van respect. Stop het kaartje van uw zakenpartner niet meteen in uw broekzak, maar bestudeer het uitvoerig en grondig. U toont hiermee respect voor uw zakenpartner. De eerste naam op het visitekaartje geeft de achternaam aan van de gesprekspartner. In China gebruikt men eerst de familienaam, dan de voornaam. Spreek mensen aan met hun familienaam, niet de voornaam. Indien er een titel staat vermeld op het kaartje, is het gebruikelijk die ook te noemen.

Eten, drinken en karaoke

Een vertrouwensrelatie met Chinese zakenpartners opbouwen, betekent dat u er regelmatig een bezoek brengt. Ieder bezoek betekent veel etentjes. Eet dan wat ze u voorschotelen. Ook als u doodmoe uit het vliegtuig komt, is het verstandig dat te doen. Niet-doen wordt beschouwd als onbeleefd. De Chinese zakenpartner wil u entertainen, zodat u het totaalbezoek weet te waarderen. Vaak komen de werkelijk belangrijke zaken pas ter sprake na lang tafelen. Ook een avondje karaoke staat vaak op het programma. Chinezen houden nu eenmaal van een meer informele sfeer tijdens zakelijke onderhandelingen. Om ervoor te zorgen dat u tijdens het uitgaan met zakenpartners niet aangeschoten of zelfs dronken wordt, moet u nooit uw glas helemaal leeg drinken. Men zal u namelijk direct weer voorzien van een nieuw glas.

Communicatie

Gebruik mondeling en op papier altijd de juiste naam voor China: The People’s Republic of China. Zorg ervoor dat u in een formeel donker pak met das gekleed bent. Dames dragen een rok. Cadeautjes worden bij een eerste bezoek niet verwacht. Maar relatiegeschenken kunnen helpen bij het verder opbouwen van een goede relatie met uw zakenpartner. Zoek uit wat in welke kringen als belangrijke geschenken wordt ervaren. Vermijd zakelijke onderwerpen tijdens het tafelen, drinken en karaoke zingen. Snijd ook geen controversiële onderwerpen zoals de mensenrechten aan. Iemands blik vasthouden, wordt als onbeleefd gezien. Amicale, vaak goed bedoelde aanrakingen zoals een schouderklopje, worden over het algemeen niet gewaardeerd.

Kwaliteitscontrole

Controleer altijd de kwaliteit van de bestelde goederen tijdens de productie, vóór verzending, tijdens het laden van de container en zelfs tot aan het vervoer naar de haven. Zo wordt u niet onaangenaam verrast als de bestelling in Nederland aankomt. Als u niet in de gelegenheid bent om de kwaliteitscontroles zelf uit te voeren, is het absoluut aan te bevelen om een gespecialiseerd en onafhankelijk bureau in de arm te nemen.