Schepen naar de sloop, maar wie houdt rekening met milieu en arbeidsrechten?
De groei van de internationale vloot zal dit jaar slechts ruim drie procent bedragen; fors minder dan aanvankelijk gedacht. Dat komt omdat de rederijen zijn overgegaan tot actie: aan het einde van dit jaar zal er bijna een half miljoen aan TEU aan schepen naar de sloop zijn gebracht. En ook dat zal niet voldoende zijn om tot een daling van de overcapaciteit te komen: nog steeds wordt voor 2017 een groei van de overcapaciteit verwacht van 6%.
Zuid-Aziatische sloopstranden
De meeste schepen die gesloopt worden, zo’n 65 tot 75% ervan, vinden – uit kostenoverwegingen - hun weg naar drie Zuid-Aziatische scheepskerkhoven waar milieu-eisen geen prioriteit hebben: in Bangladesh bij Chittagong, in India bij Alang en in Pakistan bij Gadani.De vraag naar schroot en tweedehandsonderdelen is hier het grootst, terwijl tegelijkertijd het aanbod van goedkope arbeidskrachten nog groter is. Er is geen overheid die moeilijk doet over milieu en arbeidsrechten. Nergens is de opbrengst voor het wrak zo hoog als hier. Maar waarom grijpt niemand in?
Naleving
In 2009 legde het Hooggerechtshof van Bangladesh de werven nog op strenge regels na te leven. Er gingen direct 36 werven dicht. De regering vond echter de sloopindustrie voor Bangladesh té belangrijk – het zorgt voor 20% van de staalvoorziening van het land en voor meer dan 100.000 arbeidsplekken – waardoor een jaar later alle werven weer geopend waren. Nu ziet niemand meer op naleving van de regels toe.
Europese regeling
Ook de Europese regeling voor scheepsrecycling maakt geen einde aan de bizarre omstandigheden op de Zuid-Aziatische sloopstranden. Hoewel schepen onder Europese Vlag door deze regeling niet hier gesloopt mogen worden, heeft het Europese parlement vooralsnog tegengestemd omdat de scheepsindustrie het al zo moeilijk heeft. Tegelijkertijd laten Europese rederijen hun schepen onder niet-Europese vlag varen: slechts een derde deel van de Europese schepen vaart onder eigen Europese vlag. Het slopen op de stranden van Zuid-Azië gaat gewoon ongehinderd door.
Maersk Line
De twintig procent van de zeeschepen die wel milieuvriendelijk worden gesloopt, moeten we eigenlijk zelfs koesteren. Dat komt met name door de Deense rederij Maersk Line, die zich tot voor kort wel aan de regels hield.
Laat Maersk Line nu net aangekondigd hebben terug te willen keren naar de Zuid-Aziatische sloopstranden.